آموزش CBCT (قسمت۵ -نحوه خواندن CBCT)
در قسمتهای قبل در مورد این موارد صحبت کردیم
سی بی سی تی چی هست ؟
چگونه تصویر حجمی میسازد؟
مزایا و معایب آن چیست ؟ کجا کاربرد دارد ؟
چطور آنرا تجویز کنیم ؟
هر مقطعی که مبیبینیم در چه راستایی برش داده میشوند و اسم آنها چیست ؟
حالا بیمار ما رفته و سی تی را گرفته و با یک ریپورت سی تی پیش ما برگشته است
در این قسمت میخواهیم در مورد مفاهیمی که در خواندن ریپورت سی تی مهم و کمک کننده هستند حرف بزنیم
در پست قبلی با یک مقدمه در مورد اسلایس تیکنس آشنا شدیم
من در اینجا میخواهم از تصویری استفاده کنم که به کمک نرم افزار آندیمند ondemand3d ساخته ام
نرم افزار آندیمند ondemand3d یک نرم افزار تخصصی CBCT هست
تصویری که من رادیولوژیست از حجم تصویری برای قرار دادن در ریپورت انتخاب میکنم برای شمای مخاطب یک سری خصوصیات دارد که اول باید این خصوصیات را بشناسیم
تا اینجا گفتیم که هر تصویر ما دو مولفه مهم دارد یکی راستای برش و دیگری محل برش است در اینجا میخواهیم که چند مولفه دیگر نیز به آنها اضافه کنیم
اولین مورد ضخامت برش (اسلایس تیکنس slice thickness ) هست
به این تصویر دقت کنید من در اینجا میخواهم که ضخامت برش را زیاد کنم به تغییرات آن دقت کنید
چیزی که میبینید تاثیرتغییر ضخامت برش هست
هر چقدر که من ضخامت کمتری اعمال کنم حداقل سوپرینگ پوزیشن را دارم و جزئیات بهتری را در تصویر خواهم دید تاراکولها یا تمام جزئیات تصویر خیلی بهتر در تصویر مشخص است
هنگامی که چیزی که به دنبال آن هستیم ریز و کوچک هست از اسلایس تیکنس slice thickness حداقل استفاده میکنیم زیرا اگر ضخامت برش ما بالا برود در اثر سوپر ایمپوز شدن بقیه ساختارهایی که در این ضخامت قرار میگیرند ممکن است تصویر جسم مورد نظر ما دیده نشود و وضوح آن از دست برود
آن سر طیف اسلایس تیکنس را هم داریم که این کاربردهای خودش را دارد
در اینجا تصویر ما در واقع همان تصویر لترال سفالومتری ما میشود که با سی تی بازسازی شده است
و ما در این تصویر میتوانیم آنالیزهای سفالومتریک را بر روی آن انجام دهیم و مزایای دیگری هم دارد مثل عدم وجود پارالات یا همان بزرگنمایی نابرابر دو سمت تصویر
حال اگر من یک برش کرنال فول تیکنس بدهم تصویری که بدست میدهد یک تصویر پی ای سفال sefalometri PA هست
اگر من کمی اورینتیشن یا زاویه سر بیمار را در نرم افزار تغییر دهم و تصویرم را سربالا کنم و برش کرنال فول تیکنس بگیرم تصویر شبیه رادیوگرافی واثرز بدست می آورم
به همین ترتیب تمام گرافیهای آشنایی که میشناسید را میتوانید بدست آورید
پس حجم تصویری ما تمام این دیتاها را در داخل خودش دارد
و ما میتوانیم از آن استفاده کنیم
اینتروال یا استپ inteval &step
استپ یا اینتروال بعنوان فاصله مرکز هر برش تا برش بعدی تعریف میشود و وفتی معنی پیدا میکند که ما تصایر سریال داریم
یعنی بطور مثال من دراینجا ۶ تصویر سریال کراسکشنال دارم جایی که مقطع شماره ۱ زده شده است با جایی که مقطع شماره ۲ زده شده است چند میلیمتر فاصله دارند که مفهوم این گفته اینتروال میشود
در اینجا من مقاطع اینتروال را تغییر میدهم و تاثیر این تغییر را روی تصویر میخواهیم ببینیم
در اینجا میبینیم وقتی که مقدار اینتروال را مقدار کمی قرار میدهیم هر ۶ مقطع من در یک دندان می افتد پس هنگامی که من میخواهم یک ناحیه کوچک را با دقت بالا بررسی کنم مقدار تیکنس و اینتروالم را کم میکنم
از طرف دیگر اگر من بخواهم که یک ناحیه وسیع را در چند مقطع محدود پوشش دهم می آیم و اینتروالم را زیاد میکنم بطور مثال یک ضایعه بزرگ با الگوی ثابتی که یک اکستنشن هست واگر اینتروال را زیاد کنم چیز خاصی در اینجا از دست نمیدهیم و از طرف دیگر تعداد مقاطعم را کم میکنم و باعث میشوم که مخاطبم در بین تعدا زیادی مقطع گیج و سردرگم نشود
فرض کنید که من یک ضایعه ۱۰ سانتیمتری داشته باشم و بخواهم با اینترول ۱ میلیمتر اینها را برش دهیم که در نتیجه ۱۰۰ تصویر دارم که مخاطب من بین این ۱۰۰ تصویر گیج میشود
پس در نتیجه بازی کردن با اسلایس تیکنس و اینتروال بسته به هدف تشخیصی ما و باید با توجه به آن چیز که ما میدانیم و میخواهیم به مخاطبمان برسانیم باید انتخاب شود
یک نکته مهم : در یک سری تصویر اگر ضخامت و اسلایس تیکنس از اینتروال بیشتر باشد
بطور مثال ضخامت را ۳ میلیمتر و اینتروال را ۲میلیمتر قرار دهم اتفاقی که اینجا می افتد به اصطلاح اورلپ overlap است
یعنی یک قسمت از بافت ما هست که تصویر آن در هر دو مقطع پشت سر هم افتاده است و تصویر یک جایی دارد تکرار میشود
برعکس حالت قبل اگر تیکنس از اینتروال کمتر باشد یعنی یک جاهایی از تصویر بافتمان را از دست داده ایم و missed شده است که به این حالت گپ GAP میگوییم
و اگر ضخامت و اینتروال مقدار عددی شان باهم برابر باشد همه بافتمان را بدون تکرار و از دست دادن داریم
پس در حالت ایده آل بهتر است که مقدار ضخامت و اینتروال تصاویرمان باهمدیگر برابر باشند