ویدئوی آموزش CBCT (قسمت۶ - طرح ریزی درمان ایمپلنت)

در شش قسمت قبل در مورد مفاهیم پایه ای مورد نیاز برای درک و استفاده کارآمد از CBCT صحبت کردیم و حال که به یک زبان مشترک رسیدیم میخواهیم که درباره مباحث تخصصی تر صحبت کنیم

گفتیم که از کاربردهای رایج تصاویر CBCT طرح ریزی درمان ایمپلنت است

وقتی که شما دستور تهیه تصویر CBCT را میدهید و بیمار با ریپورت CBCT (گزارش CBCT ) پیش شما برمیگردد

در مواردی این ریپورت دارای یک سری از اندازه گیری ها هست که سعی در نمایش ابعاد استخوان آلوئولار دارد

از آنجایی که متدهای مختلفی برای اندازه‌گیری وجود دارد لازم است بدانیم که رادیولوژیست ما از کدام متد استفاده کرده است تا طرح‌ریزی درستتری برای درمانمان انجام دهیم

قبل از هر چیز خطاهای احتمالی در تهیه مقاطع را باید در نظر بگیریم که میتوانند باعث اوراستیمیت overestimating (تخیم بیش از اندازه) شدن اندازه‌های ما شوند

در نظر بگیرید که من میخواهم اندازه مقطع این هویج را بدست بیاورم
خوب برای این کار من یک برش میزنم و اندازه‌گیری هایم را روی آن انجام میدهم برای اندازه گیری ابعاد این مقطع خیلی مهم هست که مقطعی که من زده ام عمود بر راستای ساختار مورد نظر زده شده باشد

یعنی اگر این برش از حالت عمود بر محور طولی این ساختار خارج شود تصویر حاصل ، ابعاد ساختار مورد نظر ما را به اصطلاح اوراستیمیت overestimating میکند یعنی بیش از اندازه واقعی نشان میدهد

حال اوراستیمیت شدن ابعاد چه تاثیری روی طرح ریزی درمان ایمپلنت میتواند داشته باشد ؟
اگر یادتان باشد گفتیم که برای دستیابی به مقاطع کراسکشنال  باید اول یک کرو curve یا قوس بکشیم
اگر من این کرو curve را همراستا با محور قوس فکی نکشم نتیجه حاصل این گونه میشود که این مقاطع کراسکشنال که عمود بر کرو curve من برش داده میشوند دیگر عمود بر ریج نیستند در واقع عرض ریج را تا حدودی اوراستیمیت میکنند

در واقع اگر من به حساب این اندازه سایز دریل و ایمپلنتم را انتخاب کنم از آن بیرون خواهد زد و به همین خاطر است که یک کار تخصصی به حساب می آید و میتواند شما را دچار خطا کند

نه تنها بعد افقی میتواند تحت تاثیر قرار گیرد بلکه بعدعمودی هم در اثر تصویرسازی نامناسب میتواند اوراستیمیت شود

گفتیم که کشیدن کرو نامناسب بیشتر بعد افقی را تحت تاثیر قرار میدهد یعنی اندازه عرض ریج را ممکن است اوراستیمیت کند
در مورد بعد عمودی یعنی ارتفاع ریج هم ممکن است این اتفاق تحت تاثیر اورینتیشن سر داخل نرم افزار هست یعنی آن حجمی که پانورامیک را در آن میکشیم  بیش از اندازه سر پایین یا سر بالا قرار بگیرد

اگر ما فرض را بر این قرار دهیم که راستای دریلینگ ما عمود بر پلن اکلوزال هست 
پس مقدار عددی ارتفاع ریج وقتی قابل اتکا هست که در همین راستا اندازه‌گیری شده باشد

یعنی اگر من اورینتیشن سر را تغییر دهم جوری که خیلی سر بالا یا سر پایین باشد و پانورامیک بکشم راست بزنم و مقدار عددی را اندازه بگیرم مقدار ارتفاع در مقطع حاصل باز اوراستیمیت میشود

پس در مواجه با یک ریپورت سی تی باید یک نیم نگاهی هم به این قضیه داشته باشیم

تصاویر که هش لاینها درون آنها قرار میگیرند نه تنها به ما نشان میدهند که هر مقطع از کجا زده شده  است بلکه نشانگر این هم هستند که راستای این برش در چه راستایی زده شده است

اگر به نظرمان راستای دریلینگ ما با راستای این برش فرق میکند باید این اختلاف اندازه را در نظر داشته باشیم  البته درصد کمی امکان دارد که این اعداد را بالا یا پایین کند اما باید باز هم حواسمان به آن باشد

یک نکته مهم که باید به آن توجه کنیم متدهای مختلف اندازه‌گیری هست روشهای مختلفی برای انداه گیری ابعاد ریج بی داندانی وجود دارد و نمیشود گفت که کدامیک از این متدها غلط هستند

مثلا یکی برای اندازه گیری ابعاد این مقطع ،ارتفاع را از نوک ریج تا پایین میزند و یک جایی هم یک عرض میدهد

یک متد دیگر این هست که از ناحیه ای که عرض اندازه گیری شده است ارتفاع میزند یعنی در واقع ابعاد یک بلاک یا مستطیل استخوانی را به ما میدهد

پس نگاه کردن به اعدادی که روی رپیورت ما هستند تنها کافی نیست و باید نگاه کنیم که این اعداد از کجا تا کجا زده شده است
همه این اندازه ها درست هستند ولی متدهای مختلف اندازه گیری را شامل شده است

من خودم ( خانم دکتر مهسیما طایفی)ترجیج میدهم که ابعاد این بلاک استخوانی را بدهم زیرا در ریجی که به سمت کرونال پیپر شده است یک مقدار از ارتفاع استخوان در طی دریلینگ از دست میرود

در واقع همینطور که ما داریم دریل میکنیم رفرنس پوینت ما که لبه کرست هست دارد به سمت پایین جابجا میشود

یک مورد نیز باید حواسمان به آن باشد و آن این است که برای اینفریور آلوئولار نرو inferior alveolar nerve (IAN)  ما میگوییم که فاصله حداقلی ۲ میلیمتری را باید رعایت کنیم

وقتی که اندازه‌گیری های خودمان را میخوانیم باید توجه کنیم که رادیولوژیست این فاصله را لحاظ کرده است یا خیر و آمده دقیقا تا کورتکس IAN این اندازه را داده است

زیرا اگر ما فکر کنیم که رادیولوژیست این اندازه را حساب کرده است و ما تا آن ارتفاع دریل کنیم به عصب آسیب میزنیم و اگر برعکس رادیولوژیست آنرا حساب کرده باشد و ما دو میلیمتر دیگر نیز از آن کم کنیم ممکن است ارتفاع برای قرار دادن فیکسچرمان کم بیاوریم

پس صرفا خواندن عددها مهم نیست و باید توجه کنیم که این مقدار دقیقا از کجا تا کجا زده شده است و در چه راستایی زده شده است

اگر این نکات را رعایت کنیم این اعداد و اعدادی که در جراحی به آن میرسیم خیلی مچ و قابل استفاده تر میشوند